Το δέντρο της ζωής

Flor de leche, Paz Treuquil

3 Ιουλίου σήμερα και η ορθόδοξη εκκλησία τιμά τη Σύναξη της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας, μία από τις πιο σπάνιες απεικονίσεις της Μεγαλόχαρης. Έχει αγιογραφηθεί στην Παλαιστίνη και παρουσιάζει την Παναγία μας να έχει έξω τον δεξιό μαστό της και να θηλάζει τον Χριστό. Άραγε υπάρχει πιο γλυκό πράγμα που μπορεί να αντικρίσει κανείς από μία μάνα να θηλάζει το παιδί της; Ο δε Ιησούς δεν έχει χαρακτηριστικά ενός μικρού βρέφους, αλλά ενός νηπίου!

Δε σκοπεύω να έρθω σε καμία αντιπαράθεση με όσες μητέρες δεν ήθελαν ή δεν κατάφεραν να θηλάσουν τα παιδιά τους. Κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και απόλυτα σεβαστή. Σκεφτείτε όμως. Πόσο μεγάλη προσφορά είναι το γάλα που προσφέρει μια μάνα στο παιδί της; Πόσο μεγάλη ευλογία και ηρεμία επέρχονται κάθε φορά που ενώνουν τα δυο σώματα σε ένα, μεταδίδοντας τη ζωή και την αγάπη ο ένας στον άλλο; Και πόσο ακόμα μεγαλύτερη συγκίνηση όταν τα σώματα είναι τρία, θηλάζοντας μια μάνα τα δίδυμα μωρά της; Γιατί και οι μητέρες των διδύμων μπορούν να θηλάσουν τα μωρά τους. Είναι σαφώς μεγαλύτερη η δοκιμασία, γιατί πολλές φορές μεσολαβεί η ΜΕΝΝ, που κακά τα ψέματα, δεν είναι καθόλου βοηθητική όσον αφορά στο θηλασμό των βρεφών. Αλλά είναι απόλυτα δυνατόν και φυσιολογικό να συμβεί. Και να κρατήσει για όσο καιρό θέλουν μητέρα και παιδιά. Χωρίς ημερομηνίες που οριοθετούν το δέσιμο και το ταξίδι αυτό.

Δυστυχώς στις μέρες μας ο θηλασμός έχει φτάσει να θεωρείται μια μόδα ή καλύτερα μία επανάσταση. Πως μια μερίδα οργισμένων μανάδων κυκλοφορεί με τα στήθη έξω, κυνηγώντας να θηλάσουν τα μεγαλωμένα πια παιδιά τους. Ότι οι ανασφάλειες τους τις κάνουν να μην αφήνουν τα παιδιά τους σε ησυχία. Και άλλα πολλά. Έφτασε δηλαδή το φυσιολογικό και αυτό που επέτρεψε στο ανθρώπινο είδος να επιβιώσει εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια στον πλανήτη μας, να θεωρείται μόδα! Και δυστυχώς η προπαγάνδα και η έλλειψη ενημέρωσης καλά κρατούν. Δε βγάζω τον εαυτό μου απ’ έξω. Ούτε εγώ είχα σωστή ενημέρωση και δεν είχα πρόθεση να θηλάσω τα μωρά μου, γιατί δεν πίστευα ότι μπορώ να τα καταφέρω. Γι’ αυτό και ταλαιπωρήθηκα, με αίσιο ευτυχώς αποτέλεσμα.

Τι είναι όμως αυτό που μπορούν οι μέλλουσες και νέες μητέρες να κάνουν προκειμένου να τα καταφέρουν με το θηλασμό των μωρών τους και να μη παραιτηθούν μπροστά στην εύκολη και σίγουρη λύση της φόρμουλας; Γιατί πλέον οι ρολόι στην οικογένεια έχουν συμπτυχθεί. Κάποτε σε ένα μόνο σπίτι ζούσαν τρεις ή και περισσότερες γενιές μιας οικογένειας, που ο καθένας μέσα από ρόλο που καλούνταν να διαδραματίσει όταν γεννιόταν ένα μωρό παρείχε την ανάλογη βοήθεια σε μητέρα και παιδί. Σήμερα το ζευγάρι πρέπει να τα φέρει εις πέρας μόνο του, χωρίς σημαντική βοήθεια, με αποτέλεσμα η νέα μητέρα να απογοητεύεται γρήγορα από την κούραση και να παραιτείται υπέρ του συμπληρώματος. It takes a village to raise a child λένε στις αφρικανικές φυλές και έχουν απόλυτο δίκιο.

Παραθέτω ένα απόσπασμα, που δίνει ξεκάθαρες οδηγίες στη νέα μητέρα και αναφέρει τα πράγματα με το όνομα τους, από το υπέροχο βιβλίο της κυρίας Άννας Πατσούρου, παιδιάτρου και συμβούλου θηλασμού IBCLC, «Θηλασμός, μια υπέροχη σχέση.», Αθήνα 2007, εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες:

«A. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΘΗΛΑΣΜΟΥ

•Βάλτε το μωρό να θηλάσει το συντομότερο δυνατόν μετά τον τοκετό.

•Θηλάστε αποκλειστικά. Μη δίνετε συμπλήρωμα, τσάι, νερό ή πιπίλα τουλάχιστον για τις πρώτες 40 ημέρες της ζωής του μωρού.

•Θηλάστε πολύ συχνά. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το μωρό θα περνά περισσότερες από 18 ώρες το 24ωρο θηλάζοντας, ώσπου να σαραντίσει. Κάτι τέτοιο είναι τελείως φυσιολογικό και αναμενόμενο. Πρακτικά δε θα προλαβαίνετε να κάνετε τίποτα άλλο ώσπου το μωρό σας να σαραντίσει. Όποτε το μωρό ψάχνει με το στόμα, βάζει τα χέρια στο στόμα ή κλαίει βάλτε το αμέσως στο στήθος, ακόμα κι αν θήλαζε ακατάπαυστα για 3 ώρες μέχρι πριν από 5 λεπτά.

•Πρέπει να το ξυπνάτε ώσπου το μωρό να γίνει 2 εβδομάδων και να έχει ανακτήσει το βάρος γέννησης και 200 γρ. επιπλέον και να κάνει τσίσα 8 φορές το 24ωρο. Ξυπνήστε ανά 2 ώρες από την έναρξη του προηγούμενου θηλασμού κατά τη διάρκεια της ημέρας και ανά 3 ώρες την νύχτα και θηλάστε το. Αφού γίνουν τα παραπάνω, σταματήστε να το ξυπνάτε τη νύχτα και αν δεν ξυπνά μόνο του, ξυπνήστε το ανά 3ώρο την ημέρα.

•Θηλάστε σε κάθε γεύμα από ένα στήθος μόνο. Μην αλλάζετε στήθος όταν το μωρό θηλάζει καλά ή/και το ακούτε να καταπίνει, ακόμη κι αν έχουν περάσει τα πρώτα 10 λεπτά που σας είπαν (λανθασμένα) ότι είναι χρόνος για αλλαγή. Αν το μωρό γκρινιάζει ή χάσει το ενδιαφέρον του μπορείτε να το βάλετε να θηλάσει στο άλλο στήθος, ειδικά κατά τις πρώτες 2 εβδομάδες της ζωής του. Αλλιώς, ολοκληρώνετε το θηλασμό από το ίδιο στήθος. Όταν το μωρό κοιμηθεί βαθιά και ξυπνήσει, τότε αλλάζετε στήθος.

•Έχω αρκετό γάλα; Εκτός του να ακούτε το μωρό να καταπίνει, να φαίνεται ικανοποιημένο και να διψάτε πολύ η ίδια, όταν ένα μωρό χορταίνει έχει 6-8 βρεγμένες (με τσίσα) πάνες το 24ωρο. Επειδή οι πάνες είναι πολύ απορροφητικές και τα τσίσα του μωρού πολύ λίγα, βάζετε μέσα σε κάθε καθαρή πάνα ένα κομμάτι χαρτοπετσέτα. Αν το πιάσετε σε λίγο και είναι βρεγμένο σημαίνει πως το μωρό σας έκανε τσίσα. Επίσης θέλουμε το μωρό τις πρώτες ημέρες της ζωής του να κάνει κακά σε ποσότητα περίπου 4 κουταλιές της σούπας συνολικά το 24ωρο.

Β. ΣΤΑΣΗ ΘΗΛΑΣΜΟΥ

•H σωστή στάση θηλασμού είναι ως εξής:

Καθίστε με το μωρό στην αγκαλιά σας. Το σώμα του μωρού πρέπει να είναι ολόκληρο στραμμένο προς το σώμα σας. Η κοιλιά του μωρού να ακουμπά το στομάχι σας. Αυτός που σας κοιτάζει πρέπει να βλέπει την πλάτη του μωρού σας. Πιάνετε το στήθος με το αντίθετο χέρι σας (αρ.χέρι-δεξί στήθος) χωρίς να ακουμπάτε τα δάχτυλά σας στη θηλή ή τη θηλαία άλω (ολόκληρο το σκούρο τμήμα δηλαδή να είναι ελεύθερο). Κουνάτε το στήθος πάνω-κάτω χαϊδεύοντας τα χείλη του μωρού με τη θηλή. Όταν ανοίξει διάπλατα το στόμα του, φέρτε το μωρό πιο κοντά, να πιάσει το στήθος. Πρέπει να έχει στο στόμα του όχι μόνο τη θηλή αλλά και μεγάλο τμήμα γύρω από τη θηλή.

Ο θηλασμός δεν πονά.  Αν πονάτε κάτι έχει γίνει λάθος. Πρέπει να βγάλετε το μωρό από το στήθος και να το τοποθετήσετε σωστά. Βγάζετε το μωρό από το στήθος με τον εξής τρόπο: γλιστράτε το μικρό σας δάχτυλο (αριστερό χέρι-δεξί στήθος) στο στόμα του μωρού βαθιά περίπου 3 εκατοστά, ώστε να πιάσει το δάχτυλο σας και να αφήσει την θηλή. Ξανακάνετε την προσπάθεια να το τοποθετήσετε σωστά στο στήθος όσες φορές χρειαστεί για να έχει το μωρό στο στόμα όλη τη θηλή, μεγάλο τμήμα της θηλαίας άλω (το καφέ τμήμα γύρω απ’ τη θηλή), να μην πονάτε, να φαίνεται ικανοποιημένο και να ακούγεται να καταπίνει. Για να θηλάσετε ξαπλωμένη ή σε άλλες στάσεις ζητήστε να σας το δείξουμε.

•Θηλάστε πάντα σε αναπαυτική στάση για σας την ίδια. Υποστηρίζετε το σώμα σας με σκληρά μαξιλάρια κάτω από τα χέρια σας, στον αυχένα κι επάνω στα πόδια σας, ώστε να μην σηκώνετε το βάρος του μωρού, απλώς να το συγκρατείτε σε σωστή στάση. Υπάρχουν ειδικά μαξιλάρια θηλασμού που βοηθούν πολύ.

Γ. ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

•Μην πλένετε τις θηλές σας με οτιδήποτε. Οι θηλές έχουν το ίδιο δέρμα με τα χείλη μας: όπως δεν τα σαπουνίζετε για να φιλήσετε το μωρό, έτσι δεν χρειάζεται να πλένετε τις θηλές. Ότι τεχνητό κάνετε θα τις ξεράνει και θα σας πονούν. Η μόνη περιποίηση των θηλών είναι να τρέχει επάνω τους νερό καθώς κάνετε μπάνιο ή ντους. Τις άλλες ώρες αφήνετε το γάλα να στεγνώσει επάνω τους μετά το θηλασμό: αυτό τις καθαρίζει με τον πιο σωστό τρόπο.

•Πλένετε τα χέρια σας κάθε φορά πριν βγείτε από την τουαλέτα. Έτσι θα είναι πάντα καθαρά για να πάρετε το μωρό αγκαλιά και να θηλάσετε αμέσως μόλις ζητήσει.

Δ. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ

•Κατά τη διάρκεια του θηλασμού επιβάλλεται να πίνετε, κυρίως νερό, ποτέ κάτι ζεστό γιατί μπορεί να πέσει πάνω στο μωρό και να το κάψετε. Πρέπει να πίνετε συνολικά περισσότερα από 3 λίτρα νερό το 24ωρο. Το μωρό δεν παθαίνει τίποτα αν η μητέρα του τρώει ή πίνει την ώρα που θηλάζει.

•Φάτε καλά. Τρώτε τρία καλά μεγάλα γεύματα το 24ωρο (π.χ. για βραδινό όχι ένα μήλο, αλλά φαγητό, ψωμί, τυρί, φρούτο) και 2 ενδιάμεσα μικρότερα (φρούτο, γιαούρτι, αυγόφετες, παγωτό, ξηρούς καρπούς, κ.λπ.). Είναι απαραίτητα για να ορθοποδήσετε και να αρχίσετε να απολαμβάνετε το μωρό σας ώσπου να σαραντίσετε. Δε θα παχύνετε και είναι ο μόνος τρόπος για να αντέξετε καλύτερα την κούραση των πρώτων εβδομάδων με το καινούριο μωρό. Επιτρέπεται να τρώτε τα πάντα. Παρόλα αυτά, καθ’ όλη τη διάρκεια του θηλασμού αποφύγετε να  πίνετε γάλα και ανθρακούχα αναψυκτικά. Επίσης, μην πίνετε αλκοόλ ώσπου να σαραντίσετε. Δε χρειάζεται να τρώτε και να πίνετε τίποτα εάν δεν σας αρέσει. Εάν δεν προλαβαίνετε να φάτε στο τραπέζι, τρώτε κλεφτά στα όρθια πάνω απ’ την κατσαρόλα ή τρώτε θηλάζοντας ταυτόχρονα. Οι μητέρες που έχουν δίδυμα και δεν έχουν κανένα χέρι διαθέσιμο στις ατέλειωτες ώρες θηλασμού των πρώτων εβδομάδων, μπορούν να ζητήσουν να τις ταΐζει κάποιος τις ώρες που θηλάζουν.

•Κοιμηθείτε όποτε βρίσκετε την ευκαιρία. Πρέπει να καταφέρνετε να κοιμάστε πάνω από 6 ώρες συνολικά το 24ωρο. Ένας μεσημεριανός ύπνος μαζί με το μωρό, βοηθά πολύ για την ηρεμία όλης της οικογένειας.

•Καλοδεχθείτε κάθε δυνατή βοήθεια που θα σας κάνει να ασχολείστε μόνο με το μωρό. Ζητήστε να σας μαγειρεύουν και να σας καθαρίζουν το σπίτι αν είναι δυνατόν.

•Κατά την περίοδο της γαλουχίας επιτρέπεται να έχετε μια φυσιολογική δραστηριότητα αν θέλετε και αν προλαβαίνετε. Μπορείτε να κάνετε οτιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε, π.χ. από ερωτικές επαφές μέχρι βάψιμο μαλλιών, κι από γυμναστήριο μέχρι αποτρίχωση.

•Συζητήστε για τα προβλήματά σας με το θηλασμό μόνο με φίλες σας που κατάφεραν να θηλάσουν για πολύ καιρό ή με ειδικούς. Όλοι οι άλλοι θα σας μπερδέψουν και θα σας στεναχωρήσουν.»

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) συστήνει πως τα βρέφη πρέπει να τρέφονται μόνο με μητρικό γάλα για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους, και να συνεχίζουν να θηλάζουν μέχρι την ηλικία των δύο ετών.

Εύχομαι, σε λίγα χρόνια το φυσιολογικό να επανέλθει και να μη χρειάζεται να γίνεται λόγος για μόδα ή επανάσταση. Αντίθετα, κάθε τι ξένο που παρεμβαίνει στη φυσιολογική πορεία του ανθρώπου είναι μόδα και επανάσταση. Καλούς θηλασμούς σε όλες τις μητέρες.

Απαγορεύεται η χρήση μέρους ή ολόκληρου του κειμένου χωρίς την άδεια της συγγραφέως και αναφορά σε αυτήν.